तापाचे प्रकार, कारणे व घरगुती उपाय

आज या ब्लॉगपोस्टमध्ये आपण विविध प्रकारच्या तापांवर चर्चा करणार आहोत. रुग्ण, वैद्यकीय विद्यार्थी आणि आरोग्यसेवा कर्मचार्‍यांसाठीही ते उपयुक्त ठरेल अशी आशा आहे.

ताप हा तुमच्या शरीरातील संसर्ग किंवा निर्जलीकरणास प्रतिसाद आहे ज्यामुळे शरीराचे तापमान सामान्य श्रेणी पेक्षा जास्त वाढते.

तापमान वाढीवर अवलंबून

सौम्य	100.4 F – 102.2 F (38 – 39 C)
मध्यम	102.3 F – 104 F (39.1 – 40 C)
उच्च श्रेणी	104 F आणि त्याहून अधिक (> 40 C)
अत्तुच	106 F आणि त्याहून अधिक (41.1 C)

वरघटनेचे वर्गीकरण 

एक्यूट	जर कालावधी 7 दिवसांपेक्षा कमी असेल
सब एक्यूट	जर कालावधी 7-14 दिवस
क्रॉनिक	जर कालावधी 14 दिवसांपेक्षा

घटनेवर अवलंबून:

कोटीडीएन	दररोज
टर्टियन ताप	दर दिवसा आड
क्वार्टन ताप	प्रत्येक तिसरा दिवस

तापाच्या स्वरूपावर अवलंबून

सतत ताप	24 तास फक्त 1 F पर्यंत चढ-उतार असतो. शरीराचे तापमान बेसलाइन स्पर्श करत नाही.
अधूनमधून	येणारा ताप ताप थोड्या काळासाठी राहतो आणि मधूनमधून शरीराचे तापमान सामान्य होते.
रेमिटंट ताप	ताप दीर्घ कालावधीसाठी राहतो परंतु शरीराचे तापमान अधूनमधून 1 फॅ पेक्षा जास्त चढ-उतार होते परंतु मूलभूत सामान्य शरीराच्या तापमानात येत नाही.

तापाची कारणे

संक्रमण	जिवाणू संक्रमणव्हायरल इन्फेक्शनबुरशीजन्य संक्रमणपरजीवी संक्रमण
कंन्सर	ल्युकेमियालिम्फोमासमेंदूचीइतर घातक
ऍलर्जी	कीटक चावणेअन्न ऍलर्जीऔषधांसाठी ऍलर्जीगवत तापअर्टिकेरियाइतर ऍलर्जी
समतोल बिघडल्या मुळे	डिहायड्रेशनइमॅस्ट्रोबॅलहोमिओस्टॅसिसइमॅलेक्सिक
औषधामुळे	औषध सामान्यत:ऍलर्जी

साधारण तापावर उपचार:

हायड्रेशन राखा	भरपूर तोंडी द्रवपदार्थ.
स्पंजिंग	ओल्या कापडाने किंवा स्पंजने त्वचेला स्पंज करा.
ओटीसी मेडिसिन	ओव्हर द काउंटर औषधे जसे पॅरासिटामॉल आणि आयबुप्रोफेन पुरेशा डोसमध्ये
अंतर्निहित कारण	मूळ कारण शोधणे आणि त्यावर उपचार करणे महत्वाचे आहे.

तापासाठी घरगुती उपाय

आपण वरील तक्त्यामध्ये पाहिल्याप्रमाणे ताप येण्याची अनेक संभाव्य कारणे आहेत. फ्लू सारखा सौम्य रोग किंवा डेंग्यू सारखा गंभीर जीवघेणा रोग याची कारणे असू शकतात. त्यामुळे जेव्हा तुम्हाला ताप येतो तेव्हा तुम्ही लवकरात लवकर डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. तापावर घरगुती उपचार केल्याने तुम्हाला तात्पुरता आराम मिळू शकतो. तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांना भेटेपर्यंत तापासाठी खालील घरगुती उपाय करून पाहू शकता.

भरपूर पाणी प्या 

तापावरचा पहिला घरगुती उपाय म्हणजे पाणी पिणे. तापामुळे तुमच्या शरीरातील पाण्याची मागणी वाढू शकते. जर तुम्ही पाणी प्यायले नाही तर तुम्हाला डिहायड्रेट होऊ शकते. सतत आजारपणामुळे, निर्जलीकरण तुम्हाला अधिक त्रास देऊ शकते.

निर्जलीकरण थकवा, तहान लागणे, लहान मुलांमध्ये सुस्ती आणि चिडचिड यांसारखे दिसू शकते. याव्यतिरिक्त, तोंड, जीभ आणि डोळे कोरडे दिसू शकतात.

भरपूर पाणी प्यावे. ओरल रिहायड्रेशन सोल्यूशन्स तुम्हाला हायड्रेट करण्यात मदत करू शकतात. फळांचा रस आणि नारळ पाणी देखील मदत करू शकते. या द्रवांमध्ये जास्त साखर आणि मीठ घालू नका, अन्यथा ते स्वतःच निर्जलीकरण होऊ शकतात. 

टोमॅटो सूप, राईस वॉटर सूप, चिकन सूप सारखे सूप डिहायड्रेशन मध्ये मदत करू शकतात.

सोडा आणि कोक सारखी कार्बोनेटेड पेय टाळा. ते अधिक निर्जलीकरण होऊ शकतात.

पुरेसे अन्न 

पुढील तापावरचा महत्त्वाचा घरगुती उपाय म्हणजे पुरेसे अन्न घेणे. अनेक प्रकारच्या तापामध्ये भूक कमी होते आणि जेवायला आवडत नाही. तुमच्या जिभेवरील चवीच्या कळ्या वेगळ्या पद्धतीने काम करू शकतात आणि तुम्ही अतिशय स्वादिष्ट अन्नाचा आनंद घेऊ शकत नाही. काही आजारांमध्ये वासाची संवेदना बदलू शकते ज्यामुळे तुम्हाला अन्न आवडत नाही.

आपण शक्य तितके खाण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. जर तुम्ही सामान्यपणे खाऊ शकत नसाल तर तुम्ही कमी प्रमाणात अन्न जास्त वेळा खावे.

सहज पचणारे पदार्थ खाण्याचा प्रयत्न करा. तुम्ही तांदूळ, इडली, डोसा, मोसंबी सारखी लिंबूवर्गीय फळे आणि केळी आणि आंब्यासारखी फळे खाऊ शकता. तुम्ही उकडलेले बटाटे आणि अंडी देखील खाऊ शकता.

खूप मसालेदार अन्न आणि जंक फूड टाळा. जास्त तळलेले आणि जास्त प्रमाणात क्षार असलेले पदार्थ टाळा.

पाण्याने स्पंजिंग करा तापासाठी

पुढील सर्वोत्तम घरगुती उपाय म्हणजे त्वचेला पाण्याने स्पंज करणे. जेव्हा तुम्हाला किंवा तुमच्या कुटुंबातील सदस्याला ताप येतो तेव्हा तुम्ही ओले कापड घेऊन त्याच्या/तिच्या त्वचेला चोळावे. ओल्या कापडासाठी खोलीच्या तपमानावर पाणी वापरावे. त्यामुळे ताप लवकर कमी होण्यास मदत होते.

पाणी आणि ओल्या कपड्याने स्पंजिंग केल्याने तुमच्या शरीराच्या यंत्रणेला शरीराचे तापमान कमी होण्यास मदत होते.

जर तुम्हाला उच्च दर्जाचा ताप असेल तर तुम्ही खोलीच्या तपमानावर पाण्याने टब भरू शकता आणि त्यात बसू शकता.

तापा सोबत थरथर कापत थंडी वाजत असेल तर स्पंजिंग टाळा. ओले कापड लावल्याने थरथर वाढू शकते आणि शरीराचे तापमान वाढू शकते.औषध तापासाठी

पुढील घरगुती उपाय म्हणजे काउंटर औषध घेणे. OTC औषधे अशी आहेत जी तुम्ही प्रिस्क्रिप्शनशिवाय खरेदी करू शकता.

या औषधांमध्ये पॅरासिटामॉल (अॅसिटामिनोफेन) किंवा आयबुप्रोफेन यांचा समावेश होतो. हे सहसा शिफारस केलेल्या डोसमध्ये सुरक्षित असतात. डोस तुमचे वय आणि वजन यावर अवलंबून आहे. तुम्ही तुमच्या फार्मासिस्ट कडून डोसची पुष्टी करावी आणि तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांना भेटेपर्यंत ते घ्या.

विश्रांती घ्या तापासाठी

पुढील घरगुती उपाय म्हणजे विश्रांती घेणे. ताप आल्यास विश्रांती घ्यावी. तापामध्ये थकवा जाणवतो आणि शरीर दुखते. तुम्हाला चक्कर येऊ शकते आणि डोकेदुखी होऊ शकते.

घरी विश्रांती घेणे आणि बाहेर न जाणे तुम्हाला मदत करू शकते. तुम्ही तुमच्या घराबाहेर गरम किंवा थंड तापमानात जाणे टाळावे. ताप कमी होईपर्यंत आणि शरीराचे तापमान सामान्य होईपर्यंत शक्य असल्यास तुमच्या अंथरुणावर राहा.

विश्रांती घेतल्याने तुम्हाला अंतर्निहित आजारातून लवकर बरे होण्यास मदत होते.

---

---